Sau đây là câu chuyện về cách “Call It What U Want”, với sự góp mặt của 2Pac, thứ đã tạo ra cái âm thanh giúp xác định nhạc rap Bờ Tây giữa thập niên 90 — G Funk.
Những người cuồng hip-hop có thể sẽ biết rằng nền văn hóa này sắp sửa bước sang tuổi 50 trong năm nay, nhưng liệu có ai biết được một trong những thể loại được yêu thích nhất của nó cũng chính thức bước sang thập kỷ thứ ba – G Funk. Với công thức là những âm trầm sâu lắng và crooners đầy sống động; Thứ đã giúp lan truyền thứ âm thanh này trên khắp đất Mỹ để rồi trở thành thứ xác định chỗ đứng nhạc rap của Bờ Tây giữa thập niên 90 (và nhạc rap nói chung).
Đối với nhiều tín đồ hip-hop, G funk thường được coi là sản phẩm trí tuệ nhất của Dr Dre. Từ đó, nó sẽ giúp bạn có thể biết đến tên của những rapper tiên phong khác: DJ Quik, Warren G và Daz Dillinger. Tuy nhiên, cách các cộng đồng Compton, Watts, South Central và Long Beach nổi tiếng ở Los Angeles khoảng 30 dặm về phía đông, thị trấn Pomona mới là nơi thực sự bắt đầu một số cuộc tranh cãi về thể loại này. Ở đó, có một tổ đội là Inside the Law — đứng đầu là nhà sản xuất Big Hutch, cháu trai của huyền thoại Motown Willie Hutch — là những gương mặt tiên phong trong phong trào gangsta funk, với album thứ hai ‘Black Mafia Life’ (phát hành vào tháng 2 năm 1993), đây là album đầu tiên gọi cái âm thanh này là G Funk một cách rõ ràng nhất, bằng tên của nó.
“2Pac’ll pack a person, pump the trunk
I’m bumpin’ g funk, but you can call it what you want,”
Tupac Shakur đã bùng nổ ở verse đầu tiên ở track “Call It What U Want” của Above the Law. Ca khúc có sự góp mặt của Shakur và Money-B thời trẻ (cả hai đều đại diện cho Digital Underground).
Với video âm nhạc này của “Call It What U Want”, nó bao gồm nhiều huyền thoại đã ngã xuống khác như Eazy-E và G. Shock Nhưng tại sao bài hát tiên phong này lại lọt vào tầm ngắm? Pác đã tham gia vào track này như thế nào? Và, quan trọng nhất, tại sao Above the Law tin rằng họ chính là những người đã tạo ra G Funk?
Trang Okayplayer gần đây đã đặt những câu hỏi này và nhiều câu hỏi khác dành cho Big Hutch và Money-B.
Trong một cuộc trò chuyện với Big Hutch và Money B, hai OG này đã cung cấp một số thông tin hậu trường về quá trình thực hiện “Call It What U Want” và video có sự góp mặt của các ngôi sao, những kỷ niệm khi làm việc với 2Pac — và các nghệ sĩ Bờ Tây hiện tại như Kendrick Lamar và Schoolboy Q đang tiếp nối di sản của G Funk như thế nào?
Làm thế nào 909 trở thành một phần của West Coast Rap
Có nhiều mã vùng nổi tiếng ở Nam California. Và 909, quê hương của Inland Empire, không hẳn là một trong số đó. Pomona, California, là một cộng đồng đa sắc tộc với khoảng 50% người Latinh và 14% người da đen vào năm 1990. Đây là nơi Gregory Hutchinson, xưa được gọi là Cold 187um và hiện được biết đến với tư cách là Big Hutch, anh đã gọi điện về nhà.
Hutch lớn lên trong một gia đình có truyền thống âm nhạc. Cha của anh là Richard Hutch, một Motown writer. Chú của anh ấy, Willie Hutch, là một ca sĩ và nhạc sĩ huyền thoại của Motown, người đã từng sáng tác nên ca khúc “I’ll Be There” của Jackson 5 và cả thu âm nhạc phim cho bộ phim kinh điển Foxy Brown.
Nhưng trong khi, Hutch luôn bị cám dỗ bởi đường phố. Anh ấy bắt đầu hustling vào những năm 80 với những người bạn từ thời trung học, những người sau này đã trở thành cộng tác viên âm nhạc của anh ấy. Đến năm 1989, Hutch tập hợp những người bạn gồm Kevin Michael Gulley (KMG the Illustrator), Arthur Lee Goodman (Go Mack) và Anthony Stewart (DJ Total K-Oss) để chính thức thành lập nên Above the Law.
Tiếp nối sau đó, họ đã có một cuộc gặp gỡ sớm với Larry “LayLaw” Goodman, một nhà sản xuất và là đối tác kinh doanh của Eazy-E, người đã thực sự thay đổi số phận của nhóm. LayLaw đã giới thiệu nhóm với Eazy-E và Dr. Dre, những người đang tìm cách xây dựng danh tiếng của Ruthless Records ngoài những hoạt động ban đầu của NWA.
Năm 1990, Inside the Law cho phát hành album đầu tay của mình, “Livin Like Hustlers” dưới nhãn Ruthless Records. Nhưng thay vì âm thanh G Funk hoàn chỉnh sẽ xuất hiện sau này, Hutch khiến album này nghiêng về boom bap nhiều hơn, thứ sẽ phù hợp với âm thanh của thời bấy giờ.
“NWA thì sôi nổi, còn của chúng tôi mọi thứ thì đều rất chậm”, Hutch nói thêm. “Dre đã luôn nói, ‘Tất cả các anh đều có vẻ giống chúng tôi, nhưng sản phẩm này thật sự thú vị đấy.’”
“Hãy thử sức với tân binh”: 2Pac bước vào
Những đĩa đơn của Livin Like Hustlers như “Murder Rap” và “Untouchables”, tất cả đều đạt vị trí số 1 trên bảng xếp hạng Hot Rap Songs của Billboard. Nhưng không dừng lại ở những thành công này, Hutch muốn hoàn toàn dựa vào cái mà anh ấy gọi là “DNA Motown” của mình.
“Tôi bắt đầu kết hợp những thứ mà tôi học được từ chú của mình. Mọi thứ bắt đầu trở nên thực sự rất sôi nổi.” Hutch nói. “Tôi đến từ một gia đình jazz-blues. Đó là những gì họ đã làm. Vì vậy, mọi thứ tôi làm thực sự vô cùng ý nghĩa. Khi tôi đang phát triển G Funk, tôi cảm thấy nó phải là một cái gì đó. Nó không thể chỉ là thứ âm thanh mượt mà dễ chịu,” anh nói. “Tôi muốn nó gai góc, thực sự gangsta hơn”.
“Call It What U Want,” ca khúc thứ sáu của album Black Mafia Life, với đầy những samples của Funkadelic (“Freak of the Week”). Cùng dự án này, các thành viên của Digital Underground là Money-B và Tupac Shakur đã từ Bay Area bay xuống Los Angeles để thực hiện buổi ghi hình kéo dài một ngày với Above the Law. Lúc này những gì được biết về 2Pac là một nghệ sĩ tương đối vô danh vào thời điểm đó, anh đã không được đón nhận ngay lập tức trong phòng thu. Ruthless Records muốn có Digital Underground, nhưng chỉ riêng Shock G, chứ không phải Pac. Nhưng Shock lúc này đang kẹt ở thành phố New York với một dự án khác.
“Họ không thực sự biết Pac như thế nào. Atron đã nói với tôi rằng Shock có thể không đến kịp.” Money-B nói: “Shock đã không đến được, nhưng lúc đó rõ ràng là họ cần vocal đặc biệt cho ‘Call It What U Want’, và đó là thứ dẫn đến sự xuất hiện của Pac.”
“Chết tiệt thật đấy, hãy cho tân binh này một cơ hội đi” Hutch dõng dạc.
Quyền sở hữu G-Funk?
Pac đã nhanh tay viết phần của mình cho “Call It What U Want” ngay tại chỗ vào ngày hôm đó. Anh ấy bước tới micro với một câu hỏi đơn giản nhưng có thể thay đổi cuộc chơi hôm đó: “Mấy anh gọi âm thanh này là gì?” Khi Hutch trả lời, anh ấy nhớ Pac đã nói: “Khó dữ vậy?. Tôi sẽ cố đặt nó trong một vần điệu”.
Theo Hutch, những từ như “g funk” và “gangsta funk” đã được nói chuyền nhau khắp trường quay. Nhưng họ chưa bao giờ nghiêm túc nghĩ về cái âm thanh mới đặc trưng của họ sẽ được gọi là gì. “Đó chỉ là một cụm từ được phát ra từ vô thức. Nhưng sau này nó đã trở thành một vấn đề lớn,” Hutch nói. “Pac là người đã chính thức đưa nó lên bản đồ”
“Call It What U Want” là một sự kết hợp nhịp nhàng giữa Above the Law và Digital Underground, cả hai đã kết hợp với nhau để tạo ra một kỷ lục thực sự. Điều này có ý nghĩa không chỉ đối với g funk mà cả hip-hop nói chung, ca khúc này sau đó còn được samples bởi những sản phẩm đáng chú ý khác như “Scenario” của A Tribe Called Quest hay “Show & Prove” của Big Daddy Kane.
Nhưng là năm 1992? Đối với những người thắc mắc việc làm thế nào “Call It What U Want” có thể có trước các bản nhạc như “Nuthin But a ‘G’ Thang” trong The Chronic của Dre?. Dre chính là nhà sản xuất đại diện cho tất cả tại Sony, lúc Dre rời Ruthless vào năm 1991 để thành lập Death Row Records, sự thay đổi này cũng tạo ra một bế tắc cho việc phát hành Black Mafia Life của Inside the Law.
“‘Black Mafia Life’ ban đầu được cho là sẽ ra mắt trên Sony, nhưng khi Dre rời đi, nó đã giết chết thỏa thuận,” Hutch nói và nói thêm rằng vào thời điểm album tìm được ngôi nhà mới tại Giant Records (Warner), thì nhiều tháng đã trôi qua.
Thật khó để không thể nghe thấy những yếu tố tương tự giữa Black Mafia Life và The Chronic, với các bài hát như “Pimp Clinic” và “And Never Missin’ a Beat” lần lượt gợi nhớ đến “Let Me Ride” và “Dre Day”. Đôi khi, cuộc chiến giành quyền cha đẻ của g funk thậm chí còn dẫn đến các diss track. Như trường hợp của “Don’t Bite The Phunk” năm 1994, một ca khúc chế nhạo Dre và Snoop của Pomona-hookman Kokane, trong đó anh đã nói rằng g funk là của Hutch (lúc đó được gọi là Cold 187um): “I’m talkin to you Dre, don’t bite my shit. Don’t bite the funk that feeds you. Cause I sure the hell don’t need ya.”
Sau đó là trường hợp của ca khúc “Respect“ năm 1995 của Tha Dogg Pound, với phần giới thiệu ngắn của Dre như một câu trả lời mang nặng âm hưởng “Call It What U Want” của Inside the Law: “Beatin’ up on your ear drums with some of that g funk. Some of that gangsta funk. Some of that ghetto funk. Call it what you want, just don’t forget the G.”
Tuy nhiên, đến tận ngày hôm nay, Hutch tuyên bố rằng anh không hề có ác ý với Dre, người mà anh thường gọi là ‘anh trai’. Nhưng với Money-B, anh đã nói thêm rằng: “Trong những ngày đầu, Warren G và Snoop Dogg cũng từng lăn lộn với Hutch, trước khi Dre đưa họ lên. Điều này được chứng thực bằng một cuộc phỏng vấn năm 2013, tại đó Warren G đã shouts out những người tiên phong của Above the Law: “Họ là những người đã đưa tôi vào cuộc chơi này, khiến tôi trở thành một phần của g funk.”. B nói thêm: “Tôi nghĩ Hutch và Above the Law hoàn toàn là nhóm đầu tiên tạo ra nó nó [g funk]. Nhưng họ không thể phổ biến nó. Là như vậy. Tôi không giận ai cả. Nhưng sự thật là sự thật, mọi người cần biết điều đó” Money-B nói.
Nhìn lại G-Funk
Video của “Call It What U Want” cũng đầy sao như bất kỳ video nào, với Eazy-E, MC Ren, 2Pac, Money-B, Kokane, KMG, Stretch, Treach và thậm chí cả Mopreme đều xuất hiện. Mặc dù nhiều nhân vật trong số này không còn ở bên chúng ta nữa, nhưng điều đó không ngăn được Hutch hồi tưởng về việc rất nhiều huyền thoại đã đến một nhà kho ở trung tâm thành phố Los Angeles để quay video.
“Điều phê nhất của thời đó là tất cả chúng ta đều cần nhau để biến hip-hop trở thành một cái gì đó lớn hơn. Vì vậy, bất cứ khi nào chúng tôi làm điều gì đó, sẽ có những người đứng ra ủng hộ,” anh nói.
Ngày nay vẫn còn hoạt động trong ngành, Big Hutch và Money-B tiếp tục phát hành thêm một số album. Hutch thậm chí đã từng là giám đốc sản xuất của Death Row Records. Cả hai đều rất hào hứng về thế hệ rapper tiếp theo của Bờ Tây, Hutch lưu ý cách các nghệ sĩ như YG, Kendrick Lamar và Glasses Malone kết hợp các yếu tố của g funk vào âm nhạc của họ mà không bị mắc kẹt trong thời kỳ halcyon, nơi các âm trầm đầy bạo lực thống trị .
“Đó là âm thanh của họ. Đó là một phần trong huyết quản của họ, DNA âm nhạc của họ” Hutch nói. “Hãy tiếp nhận và phát triển nó”