“Thả thính” như A Tribe Called Quest

“Nam quốc sơn hà Nam Đế cư, anh đẹp trai thế này mà em lại để anh ế ư!”

Vâng, thưa các đọc giả của Gangs World, đó chính là 1 bar trong bài rap love nổi tiếng vài triệu view của RÁPPPPƠ mà ai-cũng-biết-là-ai rồi đấy. Đối với cộng đồng yêu thích Hip Hop thực thụ tại Việt Nam và những con người yêu thích nghệ thuật trong sự lãng mạn, không ai có thể ấn nổi nút replay với một bài hát nghe chẳng khác gì nghe cái củ lạc này. Tôi không thể để mọi người vụt tắt niềm đam mê rap, đặc biệt là đối với thể loại rap tình yêu đôi lứa đang bị làm xấu đi hình ảnh lãng mạn bởi những lời lẽ sáo rỗng đi kèm với những con beat bắt tai.

Xin giới thiệu với anh em một trong những bài rap love old school hay nhất mà tôi từng được nghe, một tác phẩm được điêu khắc tỉ mỉ nhưng lại vô cùng mềm mại, tự nhiên và mượt mà, “Electric Relaxation” của A Tribe Called Quest.

Một tí về background: Electric Relaxation là single nằm trong album Midnight Marauders ra mắt năm 1993 của ATCQ. Mặc dù ra mắt album cùng năm với 36 Chambers của Wutang Clan và Doggystyle của Snoop Dogg, âm nhạc của Tribe vẫn để lại ấn tượng khó phai đối với hiphopheads bởi phong cách jazz rap độc đáo và những con beat ấn tượng được làm bởi phù thủy Q Tip.

Nội dung của “Electric Relaxation” đơn giản chỉ là 2 chàng trai (Q tip và Phife Dawg) thay phiên nhau khen ngợi, trêu đùa với cô gái họ thích.

Cùng vào bài phân tích tác phẩm thơ ca này nào:

• Beat: “Electric Relaxation” được Q Tip sample từ ca khúc “Mystic Brew” của Ronnie Foster, “Dreams” của Ramsey Lewis và “Ouside Love” của Brethren. Bài hát mở đầu bằng đoạn âm thanh lạ tai từ sample “Dreams” và tiếng trống của “Outside Love”, tạo một cảm giác cực kỳ “raw”, sống động. Nhưng khi tiếng guitar sample và giọng của Q Tip xuất hiện, thì lúc đấy mọi người mới biết được là mình sẽ được nghe âm thanh từ lụa là. Đến verse của Dawg thì bass line sẽ được thêm vào, tạo một cảm giác hoàn toàn mới mẻ và groovy, đảm bảo sẽ khiến bạn gật đầu lắc lư theo điệu nhạc.

• Vocal: Q tip với giọng trung dễ nghe, đưa người nghe thấm dần vào beat còn Phife Dawg với chất giọng cao đặc trưng, dù khiến thính giả dù chưa đọc lyrics cũng ngầm hiểu rằng là có 2 phong cách “cua gái” riêng biệt trong bài hát. (tôi sẽ giải thích 2 phong cách đó là gì sau).

• Flow: Một trong những ưu điểm lớn nhất của bài hát. Flow của Tip và Dawg nghe vô cùng tự nhiên, khiến đôi lúc tôi còn tưởng nhầm là mình là cô gái còn Tip và Dawg là các chàng trai nói lời đường mật bên tai mình (không gay). Nếu bạn để ý tốc độ nhả chữ của cả hai, nó cũng gần như tương tự với lúc bạn nói chuyện với người như bình thường. Electric Relaxation trở nên vô cùng chân thật bởi sự ăn ý trong flow của Dawg và Tip, khiến người nghe đã có thể tưởng tượng ra được cảnh Dawg và Tip đang nói chuyện với cô gái trên những con đường nhộn nhịp khu Queens. Flow của Dawg hơi nhanh và dồn dập hơn của Tip.

• Lyrics: Phần tôi yêu thích nhất của bài. Mở đầu bằng đoạn hook “relax yourself girl, please settle down” được lặp đi lặp lại, cho đến các verses mang màu sắc riêng biệt của Dawg và Tip. Tip cua gái theo kiểu mượt mà, quý phái với phong cách lyrics đầy chất thơ và flow đi chậm rãi từ từ còn Dawg với lyrics ngộ nghĩnh lại tán tỉnh các quý cô bằng sự hài hước và có lẽ là… hơi nói xạo tí. Mình sẽ dịch 1 đoạn lyrics mở đầu của Tip trong bài.

Honey, check it out, you got me mesmerized ( này em à, hãy nhìn đi, em khiến anh mê mẩn rồi)

With your black hair and your fat-ass thighs ( Tóc đen mượt mà cùng cặp đùi đầy đặn)

Street poetry is my everyday ( thơ ca đường phố(rap) là công việc hằng ngày của anh)

But yo, I gotta stop when you trot my way (nhưng em đã khiến anh phải dừng lại và chiêm ngưỡng vẻ đẹp của em)

If I was working at the club you would not pay ( nếu anh làm trong club, em sẽ không bao giờ phải trả tiền )

Ayo, my man Phife Diggy, he got something to say ( sang verse của Dawg)

Tổng hợp lại các yếu tố trên đã khiến “Electric Relaxation” trở thành một chuẩn mực của sự mượt mà trong rap love nói riêng và rap nói chung. Một cái hay khác của bài hát là nó vẫn giữ được tính thư giãn và chừng mực, chứ không hề theo phong cách sến súa nguyên bình mật mà nhiều rapper rap love ngày nay (không phải tất cả) hay đu the

Touya

---

Với câu chuyện chia sẻ từ “Electric Relaxation” rất chuẩn với tiêu đề “thả thính như A Tribe Called Quest”. Nhưng câu chuyện này chỉ mới được tả lại với verse đầu tiên của Q-Tip, và chặng đường của Electric Relaxtion vẫn còn xa… Tôi xin góp thêm 1 verse khác trong cùng bài để các bạn khác đọc sẽ thấy 1 góc nghệ thuật khác của tác phẩm điêu khắc này (như post trên của Touya), nhưng góc này sẽ TRẦN TỤC hơn rất nhiều:

[Verse 4: Q-Tip]
Stretch out your legs, let me make you bawl
Banh chân rao nào em, a sẽ làm cho e phát thét lên

Drive you insane, drive you up the wall
Làm cho e điên loạn, dí e lên trên tường (chú ý: từ đồng âm khác nghĩa: “drive”)

Staring at your dome-piece, very strong
Nhìn thấu qua sọ em, một cách rất mãnh liệt (so sánh rung mình, mang ý nghĩa kiểu “nhìn thấy tâm can em”)

Stronger than pride, stronger than Teflon*
Mãnh liệt hơn niềm tự hào, mãnh liệt hơn Teflon* (chất polymer cực kì khỏe, dùng làm chảo chống dính)

Take you on the ave and you buy me links
Đưa e ra ngoài phố, e phải mua quà cho a (rất play-dân, chơi gái để gái thích đến nỗi phải mua quà tặng mình!!!)

Now I wanna pound the poontang until it stinks
Rồi a sẽ nã vào l*n em cho tới khi nó bốc mùi lên (quá TỞM!)

You can be my mama and I’ll be your boy
Cho e làm mẹ, a sẽ làm con em (trong film porn Mỹ hay có kiểu đóng vai mẹ-con này)

Q-Tip được biết đến như 1 nhà sản xuất đại tài, và được mệnh danh là rapper cực kì trừu tượng – abstract (Q-Tip còn có 1 cái tên khác là The Abstract). Vậy mà sao cái verse này lại trần tục, lột tả như vậy?? vậy thì các bạn phải nghe nửa đầu của album này. Trong bản album khi được phát hành bằng đĩa than, mặt A của đĩa là 7 bài rất trừu tượng, mung lung, nhiều góc cạnh, như 1 bộ phim drama vậy.

Cuối bài số 7, nhân viên đài radio nói kết thúc chương trình. Bài Electric Relaxation là bài đầu của Đĩa B – khi đó ATQC thay đổi bộ mặt của album, đưa vào 1 bài hát rất nhẹ nhàng, sảng khoái, tục tĩu đến hài hước, giúp album đỡ nặng nề…
Còn rất nhiều chi tiết cực kì tuyệt vời của bài hát này, cũng như của Album này, và còn cả tỉ tỉ điều làm chúng ta mắt chữ O mồm chữ A khi nhạc của ATCQ.

Hoàng Khôi