Trận beef nữa Jay-Z và Nas có thể nói là một trong những trận thư hùng, một cuộc long tranh hổ đấu đúng nghĩa giữa hai rapper máu mặt nhất rap game trong gần một thập kỷ. Màn dạo đầu chỉ là chửi vu vơ qua những lời nhạc thâm thúy rồi nhanh chóng chuyển qua chửi thẳng mặt nhau. Những tín đồ của cả hai bên cũng quẩy rất nhiệt, và may mắn thay, lần đối đầu này không kết thúc bi kịch như Biggie và TuPac. Nó kết thúc một cách vẻ vang, hữu nghị. Jay-Z và Nas sau đó cũng đã bắt tay và cùng nhau hợp tác.
Nào, hãy cùng Gangs World ôn lại những khoảnh khắc khi mà Jay-Z và Nas giương lưỡi giáo vào nhau để giành vị thế độc tôn trong một trận đấu kinh điển nhất nhì lịch sử Hip-Hop
Năm 1996: “Lex with TV set the minimum”
Thời điểm 1996. Nas là một trong những MC nổi tiếng nhất nước nhờ vào album ra quân “Illmatic” được phát hành vào năm trước đó. Theo lời đồn đại thì đáng lẽ Nas đã xuất hiện trong album phòng thu đầu tay của Jay-Z, “Reasonable Doubt” để thu âm phần nhạc của mình trong ca khúc “Bring it on”. Vì sự vắng mặt đó, nhà sản xuất Ski Beatz đã mô phỏng một đoạn của Nas từ bài “The World is Yours” (Q-Tip Remix) trên một ca khúc khác của Jay Z, “Dead President II”. Bài hát trên đã được số đông cho là bài đỉnh nhất của Jay Z, nổi bật với dòng “I’m out for presidents to represent me” được sample từ ca khúc nói trên của Nas.
Reasonable Doubt lên kệ vào tháng 6 năm 1996. Album thứ hai của Nas, “It Was Written” được phát hành một tháng sau đó. Lời mở đầu của album có tên “The Message” có bao gồm một trong số câu từ công kích đầu tiên tới Jay Z: “Lex with TV set the minimum”. Vậy Dòng này thì có liên quan gì đến Jay-Z? Thực ra, album đầu tay của Jay Z có vài lời bông đùa liên quan tới dòng xe hơi Lexus. Nhắc lại việc Jay Z đã ví tâm trí mình như một chiếc Lexus trong ca khúc “Can I Live”: “My mind is infested, with sick thoughts that circle like a Lexus”. Trong video “Dead President II” anh ta còn khoe một chiếc Lexus GS bóng loáng.
Sau này Nas đã xác nhận đoạn đó được truyền cảm hứng bởi Jay Z với trang Complex: “Tôi thấy Jay Z lái một chiếc Lexus có TV ở trong. Lúc đó tôi đã không xài Lexus nữa và đang tìm một thứ tuyệt vời hơn. Nó không nhắm gì đến Jay Z, ý tôi, đó là tiêu chuẩn tối thiểu phải có. Câu đó tôi không nhắm đến cá nhân mà nhắm đến rất nhiều người, tự nhiên ổng giật mình vậy thôi. Nói chung là ổng đã tạo cảm hứng cho tôi viết nên câu đó”
Năm 1997: “Who’s the best? Biggie, Jay Z and Nas“
Jay Z đã phỏng lại giọng của Nas một lần nữa trong bài “Rap Game/Crack Game”. Jay được ngưỡng mộ nhưng vẫn biết chia công lao cho người xứng đáng. Mô phỏng giọng của Nas giống như một cái gật đầu của Jay với đối thủ của mình. Nhưng chuyện không phải chỉ có bấy nhiêu đó. Trong ca khúc “Where I’m From”, Jay cũng đưa ra một vài lời mà nhiều người nghĩ rằng đó chính là những câu đầu tiên châm ngòi cho cuộc chiến:
“I’m from where niggas pull your card, and argue all day about
Who’s the best MC’s, Biggie, Jay-Z, and Nas”
Rap là một bộ môn ganh đua và Jay Z muốn là người thắng cuộc. Với câu trên, sau cái chết của Biggie Smalls năm 1997, Jay Z như muốn tuyên bố anh chính là người ngồi trên ngai vàng của HipHop -Jay bồi thêm con track “The City Is Mine”
Năm 1999: “It used to be fun, makin records to see your response”
Jay Z đã hỗ trợ Memphis Bleek làm một bài nhạc trong album đầu tay “Coming of Age”, với ca khúc “Memphis Bleek is..” như cách nhại lại cách đặt tên bài hát của Nas “Nas is like..”. Không chỉ thế, MB còn có một số câu trong album khiến mâu thuẫn giữa Nasty và Hova ngày càng tăng nhiệt độ.
“My whole team rock rocks, we don’t speak to cats
I’mma ball till I fall what you think of that?”
Memphis Bleek – “What You Think of That”
“What You Think of That?” (mày nghĩ sao về điều đó?), ngay lập tức Nas đã liên hệ tới câu rap trên và cái nón nghiêng tạo dấu ấn riêng của Bleek mà anh ta đã đội trong bìa album ‘Coming of Age’
“You wanna ball till you fall, I can help you with that
You want beef? I could let a slug melt in your hat.”
(Muốn chơi tới chết hả cu, tao giúp mày được
Mày muốn beef? Tao có thể nhét cả viên đạn to vào mũ của mày)
Nas, “Nastradamus”
Súng đã nã đạn, MB nhanh chóng đáp trả lại Nas trong “Mind Right”, đây là ca khúc nhằm bác bỏ uy tín của anh và đưa thẳng tựa đề album của Nas vào bài hát
“Your lifestyle’s written
So who you supposed to be, play your position”
(Cách sống của mày được mày tự viết ra
Yên phận với vị thế của mày đi)
Memphis Bleek – “Mind Right”
Hay
“It’s beef I’mma see you, and bang til you hang up
Your life a lie, but here’s the truth:
You ain’t hype to die, but you hype to shoot”
(Tao muốn beef với mày đấy, bắn cho mày đầu hàng
Cuộc sống của mày là dối trá, nhưng sự thật là đây:
Sống lỗi còn dám nói càn)
Memphis Bleek – “Mind Right”
Không để MB phải chờ đợi, Nas reply với con track “We will Survive”, liên hệ đến cái chết của Biggie và Pac, đồng thời mong chờ một cuộc đối đầu nảy lửa giữa hai tượng đài làng rap
“It used to be fun, makin records to see your response
But, now competition is none, now that you’re gone
And these n–as is wrong — using your name in vain
And they claim to be New York’s king?
It ain’t about that.”
(Từng rất vui, làm nhạc và thấy mày đáp trả
Bây giờ thì cuộc thì đã ngã, mày đã sa đà
Chúng mày sai hết rồi – toàn những cái tên hão huyền
Và tụi mày đòi làm vua New York?
Đéo có vụ đó đâu)
Nas – “We Will Survive”
Năm 2001: “Ask Nas, he don’t want it with Hov. NO!”
Jay Z và Nas liên tục công phá nhau qua tận thập kỷ mới. Jay lần đầu tấn công trực tiếp trên đài 2001 Summer Jam của đài Hot 97 FM. Sau khi đưa hình Prodigy thời trẻ đang nhảy nhót lên màn ảnh, Jay đã bắn 32 câu đầu tiên trong “Takeover”. Anh công kích bộ đôi Mobb Deep và gọi Prodigy là gay, là “vũ công ba lê”. Nhưng điểm nóng chưa không chỉ bấy nhiêu, không uổng công mong đợi, Jay đã gọi tên Nas một cách nhẹ nhàng trong câu cuối bài: “Ask Nas, he don’t want it with Hov. NO.”
Ăn miếng trả miếng, Nas nhanh chóng đáp trả với một bài freestyle trên nền nhạc “Paid in Full” của EricB & Rakim (sau này được thêm vào album “Stillmatic” với tên “H to the Omo”), Nas cáo buộc Jay với rất nhiều lý lẽ. Nas nói Jay là một tên fake hustle, lừa bịp, một tên đểu giả, một con đàn bà. Anh ta còn đặt cho Jay biệt danh “fake King if New York” và châm chọc Jay vì đã sample nhạc của mình (“I count off when you sample my voice.”)
Đúng như mong đợi của Jay Z, Nas đã cắn câu. Anh ta bắt đầu hoàn thiện “Takeover”, viết verse cuối cùng mà anh để dành cho Nas sau bao ngày chờ đợi. Điều đầu tiên mà bạn sẽ nghe trong “Takeover” là giọng của Jim Morrison (C’MON!…Gonna win, yeah, we’re takin’ over..), cộng vào đó là một producer trẻ tuổi là Kanye West, người đã chế biến bài hát này trên một nền trống to cùng beat mẫu bài “Five to One” của The Door, mượn giọng của KRS-ONE từ bài “Sound of da police” (“Watch out! We run New York!”), điều này đã làm diss track này trở nên gắt hơn bao giờ hết.
Tại đây, Jay nói rằng Nas và Prodigy là hai thằng du côn giả tạo, sau khi dành ra 2 verse cho Mobb Deep, Jay Z đã chuyển sang công kích Nas ở 32 bar tiếp theo. Anh tập trung bẻ từng lý lẽ từ bài freestyle của Nas trong “Stillmatic” và thêm thắt một vài quả pháo nhắm thẳng vào anh.
- Nasty nói Jay là một thằng bê đê. Jay nói Nas là “người mẫu bê đê của Karl Kani/Esco ads”.
- Nas gọi Jay là một fake hustler. Jay nói rằng Nas chưa bao giờ sống trên đường phố, nói rằng Nas chưa bao giờ nhìn thấy một khẩu TEC-9 cho đến khi Jay cho Nas thấy trong một chuyến lưu diễn cùng Large Professor. LP sau đó đã lơ mơ xác nhận chuyện này.
- Nas nói là “cho không” khi Jay Z sample nhạc của anh ta. Jay đáp lại rằng Nas làm một câu hay, Jay thì làm cả một bài nhạc hay. Jay còn nói thêm rằng Nas không xứng được anh trả tiền:
“You ain’t get a coin, nigga, you was getting fucked then
I know who I paid, god, Serchlite Publishing”
Thứ đã tạo nên sự độc đáo trong “Takeover” là Jay Z đã viết nó dưới góc nhìn của một gã lão làng Hip-Hop. Anh ta mô phỏng sự nghiệp của Nas dưới góc nhìn của một người hâm mộ trung thành. Quá trình viết nhạc chỉ xoay quanh sự nghiệp của Nas, một số còn được thêm mắm thêm muối để tăng độ gắt cho bài rap.
“Nigga, you ain’t live it
You witnessed it from your folks’ pad
You scribbled it in your notepad and created your life
I showed you your first Tec, on tour with Large Professor
Then I heard your album about your Tec on the dresser
So yeah, I sampled your voice, you was using it wrong
You made it a hot line, I made it a hot song
And you ain’t get a coin, nigga, you was getting fucked then
I know who I paid, God – Serchlite publishing
Use your braaaaain
You said you’ve been in this 10, I’ve been in it 5 – smarten up, Nas
4 albums in 10 years, nigga? I could divide
That’s one every…let’s say 2
2 of them shits was doo
1 was “nah,” the other was Illmatic
That’s a one-hot-album-every-10-year average
And that’s so (lame)
Nigga, switch up your flow
Your shit is garbage
What you trying to kick, knowledge?
(Mày đéo biết gì đâu
Mày chỉ nghe những lời đồn thổi từ bạn mày
Nguệch ngoạc viết vào một cuốn sổ và tạo ra cuộc đời mày
Tao đã cho mày xem cây Tec đầu tiên khi đi tour với LP
Sau đó tao lại nghe mày rap về cây Tec trong tủ quần áo nhà mày
Đúng rồi, tao sample giọng của mày đó, mày sử dụng nó sai rồi
Dòng đó mày hay, còn tao hay cả bài nhạc
Mày đéo có đồng cắc nào đâu, chết con mẹ mày rồi
Mày biết tao trả tiền cho ai rồi đó – Serchlite chứ ai
Xài não đê
Mày nói mày chơi rap 10 năm, tao 5 năm mà nhỉnh hơn mày nè Nas
10 năm mà chỉ có 4 album? Tao cũng lạy mày
Mỗi album mất.. tính là 2 năm đi
2 trong số đó là một đống cức
Cái thứ nhất tao cạch, cái thứ hai là Illmatic
Là album 10 năm mới hot một lần
Nhạt nhẽo vãi
Đổi flow của mày đi con trai à
Nhạc của mày là rác rưởi
Mày đang cố tỏ vẻ hiểu biết đấy à?)
Jay Z – “Takeover”
2001: “How could Nas be garbage? Semi-autos at your cartilage”
Một trong những dòng thấm nhất “Takeover” nằm trong verse 3:
“Because you know who did you know what with you know who
But let’s keep that between me and you”
Chỉ có ba người biết Jay đang nói về cái gì: Jay Z, Nas và Ai-chắc-bạn-cũng-biết. Jay đang nhử Nas, thách thức anh ta đáp trả. Và Nas không có lựa chọn và buộc phải đáp lễ. Nhưng câu hỏi nan giải là “Làm sao có thể đáp trả một bài gắt như Takeover được?”
Mọi việc có lẽ đều logic theo ý của Hova, nhưng đó chỉ đến khi “Ether” được trình làng. Ca khúc trên của Nas khi ra mắt, nó đã bùng nổ trên khắp các nẻo đường New York. Bạn sẽ nghe tiếng súng, sau đó là giọng của 2Pac ngắt quãng, “Fuck Jay Z” (nhại theo diss track huyền thoại “Hit em up”của Tupac”). Tiếp theo, Nas đã vạch ra một danh sách dài những lời lăng mạ. Anh gọi Jay là “stan”, giễu cợt Roc-a-fella và nghi ngờ sự trung thành của Jay đối với Biggie Smalls (“Biggie’s your man, then you got the nerve to say that you’re better than Big”)
No jail bars Jigga, no pies, no case
Just Hawaiian shirts, hanging with little Chase
You a fan, a phony, a fake, a pu–y, a Stan
I still whip your ass, you thirty-six in a karate class
You Tae-Bo ho, tryna work it out, you tryna get brolic
Ask me if I’m tryna kick knowledge
Nah, I’m tryna kick the sh-t you need to learn though
That ether, that sh-t that make your soul burn slow
(Không tù tội, không bánh, không nước
Chỉ có áo Hawaii, đi chơi cùng với thằng Chase
Mày là thằng xạo lồn, giả tạo, hèn nhát
Kể cả ở trong lớp Karate thì tao cũng sẽ đá đít mày
Mày tập Tae-bo dữ lắm mà, muốn đô con săn chắc lắm
Hỏi tao có hiểu biết không à
Hiểu đủ để đá chết mẹ mày
Ether đó, cháy bỏng tâm can chưa hả con)
Nas – “Ether”
Tại đây tôi cũng xin được trích dẫn một số câu cực kỳ có trọng lượng được trích từ “Ether”:
“I got this, locked since Nine-One (1991), I am the truest
Name a rapper that I ain’t influenced”
(Tao đã nổi danh từ những năm 1991
Mày kể cho tao nghe những thằng rapper bị tao ảnh hưởng xem nào)
Hay
“When these streets keep calling, heard it when I was asleep
That this Gay-Z and Cock-A-Fella Records wanted beef
Then you got the nerve to say that you’re better than Big
Dick-suckin’ lips, why don’t you let the late great veteran live
You a dick-ridin’ faggot, you love the attention
Queens niggas run you niggas, ask Russell Simmons and Put it together
I rock hos; y’all rock fellas”
(Khi mà đường phố vẫy gọi tao, tao vẫn nghe thấy từ trong giấc ngủ
Là thằng Gay-Z và Cock-afella muốn gây sự
Và sau đó mày dám nói mày nổi hơn cả BIG
thằng lìn môi dầy này, sao mày không để rapper vĩ đại cuối cùng được yên nghỉ
Thằng cax gay lọ này, mày thích sự chú ý
bọn Queens chúng tao sẽ xử mày, cứ hỏi lão Russell Simmons đi
Hoặc
“Rocafella died of AIDS, that was the end of his chapter
And that’s the guy y’all chose to name your company after?
Put it together: I rock hoes, y’all rock fellas
And now y’all try to take my spot, fellas”
Rocafella (ông trùm xe lửa của Mỹ) chết vì AIDS, thế là hết
Và chúng mày lấy tên ông ấy để đặt cho cty chúng mày ư
Ghép lại với nhau xem, tao chơi đĩ, mày chơi trai (đây là một câu chơi chữ rất thâm của Nas nhắm vào cái tên Rocafella label của Jay Z, rock-a-fella: chơi trai, ám chỉ Jay Z gay)
Và bây giờ thì mày muốn thế chỗ tao hả ???
Sau khi ra mắt, cơn sốt của “Ether” lan ra khắp quốc gia. Từ “ether” cũng đã trở thành một phần của từ lóng trong HipHop. Định nghĩa từ này được hiểu nôm na là “sỉ nhục”, nhưng không đơn giản chỉ là sỉ nhục – nó hơn thế …. như kiểu là “diss sấp mặt”, “liên hoàn diss”, hay “diss tổ tông 3 đời”. Không những thế, Nas còn cho biết: “Ngày truớc tôi đuợc kể rằng, ma quỷ và linh hồn không thích khói tỏa ra từ vòm trời (ether), tôi chỉ muốn diss Jay Z sml và động đến những phần sâu nhất của anh ta” !!!Và đơn giản nhất chúng ta có thể hiểu là “Ether” là chất ete (thuốc gây mê) “dễ cháy” nhé các bạn.
Diss track này đã kéo Nas ra khỏi vực thẳm sau bao tháng ngày lên voi xuống chó để vươn lên làm một biểu tượng làng rap.
Không chỉ thế, Nas còn công kích Jay Z trên những bài nhạc khác trong album Stillmatic, bao gồm “Got urself A…”, “Destroy & Rebuild” và “You’re the man”
“Your arms too short to box with God
I don’t kill soloists, only kill squads
Fame went to they head, so now it’s “Fuck Nas”
Yesterday you begged for a deal, today you tough guys
I seen it coming, soon as I popped my first bottle
I spotted my enemies tryna do what I do
Came in with my style, so I fathered you
I kept changing on the world since “Barbeque”
Now you wanna hang with ni–as I hung with
Fuck bitches I hit”
(Cánh tay của mày quá ngắn để đấu với Chúa
Tao không giết mấy thằng đơn lẻ, chỉ giết cả hội
Kiếm fame từ tao thì chỉ có cách “Fuck Nas”
Hôm qua bợ đít đủ kiểu, hôm nay thì tỏ vẻ cứng
Tao đã thấy viễn cảnh khi khui chai đầu tiên
Tao biết kẻ thù tao sắp làm gì
Học theo phong cách của tao, bây giờ hãy nghe cha dạy bảo
Tao vẫn đang thay đổi thế giới từ khi có “Barbeque”
Bây giờ mày lại muốn chơi với mấy thằng tao chơi cùng
Chơi mấy con đĩ tao đã chơi đùng đùng)
Nas – “You’re da Man”
“This nigga never sold Aspirin, how he Escobar?”
Ngay cả Memphis Bleek, đồng nghiệp của Jay, đã thừa nhận rằng ngày Ether ra mắt, quả là một ngày buồn của Rocafella ( label của Jay Z). Cay cú, Jay Z nổi máu lên và thực hiện một điều không tưởng. Vào ngày 11 tháng 12 năm 2001, đài Hot 97 FM đã ra mắt ca khúc “Supa Ugly” của Jay Z, một bài nhạc freestyle trên nền beat “Got Ur Self A..” và “Bad Intentions”. “Supa Ugly” là một track diss thậm tệ với những dòng chữ sắc bén
“This niggaa never sold Aspirin, how he Escobar?
Niggas in pink suits trynna get cute”
Nhưng nó đã bị lu mờ bởi một khoảnh khắc vội vã. Sau hai verse của bài hát, Jay Z đã mắc sai lầm khủng khiếp. Anh tiết lộ sự dang díu với Carmen Bryan, mẹ của Destiny – con gái yêu quý của Nas.
“Me and the boy AI got more in common than just balling and rhyming
Get it? More in Carmen
I came in your Bentley backseat, skeeted in your Jeep
Left condoms on your baby seat”
(Tao và chàng trai Al có nhiều điểm chung ngoài bóng rổ và âm nhạc hơn đấy
Hiểu chứ? Carmen chứ gì
Tao ngồi sau chiếc Bentley của mày, vuốt ve em ấy trong chiếc Jeep của mày
Chỗ ngồi em bé trên xe còn dính bao cao su của tao đó)
Jay Z – “Supa Ugly”
Không có gì làm cho 2 nguời đàn ông đổ máu dễ dàng hơn là cùng yêu một nguời phụ nữ xinh đẹp. Như Theseus và Paris đã đem lòng yêu nàng Helen và điều đó đã dẫn đến xảy ra cuộc chiến tranh thành Troys lừng lẫy. Và đến 2000s, nàng Helen của Rap, Carmen Bryan, đã nói về việc 2 nguời đàn ông, Nas và Jay Z, đối đầu nhau vì nàng thế nào. Mâu thuẫn của 2 rapper hot nhất bờ Đông chỉ đuợc đẩy lên đỉnh điểm, khi cả 2 đều yêu chung một nguời phụ nữ, Carmen Bryan. Vào thời điểm thập niên 90, khi Nas đang là tâm điểm của giới truyền thông với Illmatic, Carmen đã mang thai con gái của anh, Destiny, nhưng giờ đây, nàng đã tặng cho anh Nas một cái sừng to và dài mang tên Shawn “Jay Z” Corey Carter.
Jay Z thường nghĩ rất kỹ trước khi làm, nhưng với việc Nas công kích quá dữ dội thì không còn cách nào khác ngoài đưa ra tất cả những gì mình có. Điều này đã được anh bật mí trong “Takeover”, giờ thì cả thế giới đã biết ai đã làm điều gì với người nào mà bạn đã biết rồi (???).
Mẹ của Jay Z – Gloria Carter là một trong hàng ngàn fan hâm mộ của đài Hot 97 FM khi bài “Supa Ugly” được phát sóng. Bà đã nghe được đoạn về Carmen và Destiny trên radio và nói rằng con trai của bà đã đi quá xa rồi. Gloria đã yêu cầu Jay xin lỗi Nas và gia đình anh ấy. Jay đồng ý và xin phép Angie Marinez cho mình nói lời xin lỗi trên đài Hot 97: “Tôi muốn xin lỗi Carmen và bất cứ người phụ nữ nào đã bị xúc phạm”. Jay nói với một giọng sụt sùi đầy cảm xúc.
Sau đó Nas đã phát biểu với MTV: “Có lúc mẹ tôi nghe Jay trên radio, bà đã nói, ‘Thư giãn đi con’. Mẹ anh ta, mẹ tôi đều đang nghe đài và tôi nghĩ là, wow, mẹ mình đang nghe thứ này sao. Và thực sự là khi anh ta xin lỗi trên radio dưới sự chứng kiến của mẹ anh ta thì tôi biết cả hai đã đi quá xa rồi”
Hot 97 đã tạo một bảng bầu chọn ra người thắng cuộc bởi fan hâm mộ. Nas nhận được 58% lượt bầu chọn, Jay Z chỉ có 42%.
Năm 2002: “I was Scarface, Jay was Manolo”
Jay Z tiếp tục công kích Nas trong “The Blueprints 2”, bài tựa đề trong album năm 2002 của anh. Jay nói rằng anh hào phóng hơn Nas và một lần nữa bác bỏ sự uy tín trên đường phố của Nas. Anh còn liên hệ tới lời xin lỗi cho bài “Supa Ugly” trước kia:
“My momma can’t save you this time
Niggas is history”
Với ca khúc trên, Nas không đáp trả với một bài diss toàn tập như “Ether”. Nhưng thay vào đó, anh ta đã gói gọn tất cả vào “The Last Real Nigga Alive” một trong những bài hát đỉnh nhất của anh ta cho tới bây giờ. Nas dùng bài hát để kể chi tiết về lịch sử các trận beef của New York với các nhân vật như Bigge, Wu-Tang Clan và Puff Daddy. Anh ta chỉ coi Jay Z là một dấu chấm cuối trang thay cho các nhân vật chủ chốt trong lịch sử hip-hop.
Jigga started to flow like us, but hit with “Ain’t No Nigga”
Had much Versace swagger
Big admired the Brooklynite and took him in as Iceberg the rapper
(Jigga bắt đầu bắn flow giống bọn tao, nhưng lại có bài hit “Đéo phải nigga”
Mấy thằng Versace swagger
Big thích thằng người Brooklyn và thu nhận nó với nghệ danh Iceberg)
Nas – “The Last Real Nigga Alive”
Năm 2003: “First of all this is Nas, I’ma Braveheart veteran/And y’all already know who I’m better than”
Trận beef đã bắt đầu chết dần. Chỉ còn những câu châm chọc dai dẳng.
Đã có một hôm Jay Z biểu diễn tại BET’s Rap City một màn freestyle đáp trả track “Make you look” của Nas:
“They shootin’/But nobody dyin’/Somebody’s lyin’.”
Trong khi đó, Nas cùng Lil Jon hợp tác với Bravehearts ra bài “Quick to back down” với một số câu từ châm biếm Jay Z:
“First of all this is Nas, I’ma Braveheart veteran
And y’all already know who I’m better than”
Jay và Nas sau đó vẫn tiếp tục làm nhạc nhưng đường chia đôi ngã.
Jay tuyên bố nghỉ hưu với “The Black Album”
Năm 2005: Thù hận kết thúc
Tháng 10 năm 2005, Jay Z tổ chức một concert mang tự đề rất chi là máu lửa, “I Declare War” (Tao khơi mào chiến tranh). Nhưng thay vào đó anh ta mưu cầu hòa bình và mời một số rapper về diễn. Trong số các nghệ sĩ khách mời có: P.Diddy, The LOX và cả Nas. Jay Z và Nas chính thức xóa sạch hận thù trong buổi diễn, cả hai cùng hát vang ca khúc “Dead Presidents” và “The world is Yours”. Fan hâm mộ tại buổi diễn vô cùng hào hứng
Năm 2006: Hợp tác
Nas chấm dứt hợp đồng với Columbia Records và hợp tác với Def Jam, nơi đang được Jay Z điều hành ở thời điểm hiện tại. Hai bằng hữu mới đã hợp tác để tạo ra một sản phẩm mới, với ca khúc “Black Republican” trong album “Hiphop is dead” của Nas. Liên minh mới giữa Jay Z và Nas đã sản xuất ra một vài bản cuts: Jay Z’s “Success,” Ludacris’ “I Did It for Hip-Hop” và Jay Z’s “BBC,”
Mổ xẻ – Takeover vs Ether
Rap fan US có một câu nói truyền miệng rất nổi tiếng: “Nas won the battle, Jay won the war” (Nas thắng cuộc beef, Jay thắng cả cuộc chiến) để nói về trận đối đầu huyền thoại giữa hai gã khổng lồ trong lịch sử Hip Hop. Nas thắng beef, nhưng sau cùng Jay-Z lại là người thành công hơn. Tạm bỏ qua các yếu tố bán album, tiền bạc mà mỗi người có, cùng điểm lại “Takeover” và “Ether” – hai ngôi sao sáng nhất của beef này sau gần 20 năm.
Đối với riêng tôi, thì trong beef Nas vs Jay-Z, “Ether” chắc chắn là bài diss đối phương thấm hơn “Takeover”, và chắc chắn Nas là người chiến thắng trong cuộc beef kinh điển này. Bài rep “Supa Ugly” sau đó là một nỗ lực “chơi tới bến” và có phần bẩn của Hova cũng chỉ như ném đá so với sát thương “thần công” của “Ether” (“bay cả hồn lẫn xác!”).
Nhưng sau khi chúng ta xét hoàn cảnh, từng yếu tố một, và đặc biệt là nội dung của từng bài, thì liệu cuối cùng, “Ether” có thật sự là bài diss hay và biểu tượng hơn “Takeover” hay không? (chú ý, tôi không nói đến beef riêng, mà là tính nghệ thuật, di sản của từng bài).
- Nội dung từng bài:
Có rất nhiều người hiểu lầm “Takeover” là một bài diss nhắm thẳng vào Nas. Thật sự mục tiêu của “Takeover” còn là Prodigy của Mobb Deep! Nhìn rõ các bạn sẽ thấy Jigga dành tới 2 verses cho Prodigy, và tới verse thứ 3 mới nhắc thêm Nas. Chỉ có 35 bars (32% của bài hát) là nhắm vào Nas.
Còn “Ether” thì sao? Với tận 104 bars (95% bài hát) tâm tình mà Nas viết “dành tặng” cho “nàng thơ” Jay-Z, không khó hiểu khi nói pháo dàn của Jay hoàn toàn tan xác khi gặp chất e-te gây u mê tới hồn dứt khỏi xác của Nas. Liệu có công bằng không khi so 35 bars diss với tận 104 bars? (gấp 200%). Ngay cả bài diss “Supa Ugly” của Jay cũng chỉ có 57 bars, còn thua 1 nửa với “Ether” (và “Supa Ugly” được ra mắt chỉ 24 giờ sau “Ether”, trong khi Nas mất 3 tháng để rep “Takeover”)
Có thể nói “Ether” sát thương cao hơn “Takeover”, nhưng so sánh 2 bài với nhau thì khá khập khiễng, khi mục tiêu chính của “Takeover” không chỉ riêng Nas.
- Yếu tố biểu tượng di sản của “Takeover”:
- Beat: Khoảnh khắc đáng nhớ nhất của beat “Ether” là tiếng sample “Fuck Jay-Z” của 2Pac đoạn mở đầu. “Ether” là một beat rap diss rất gai góc và hợp trend so với thời điểm đầu thập niên 2000s, nhưng chỉ dừng lại ở mức “xuất sắc”. Tới cả fan Nas cũng phải thừa nhận beat của “Takeover” là một di sản bất hủ của Hip Hop. Được làm bởi producer trẻ vô danh Kanye West, tiếng trống đầy cá tính mà vẫn còn vang vọng trong đầu người viết khi đang viết bài này, sample giọng, nhạc của “The Doors”, và đặc biệt nhất, là tiếng guitar riffs ám ảnh xuất hiện ở verse 2 khi Jay rap rằng lão có tiền chồng cao hơn cả Prodigy!-
- Lyrics của Jay-Z: Nội dung của “Takeover” vẫn là thứ ngông cuồng nhất mà Hip Hop fan nghĩ tới. “Takeover” chứng kiến Jay-Z ngậm điếu cigar trên miệng, rít một hơi dài, hạ gục tượng đài New York Mobb Deep’s Prodigy, sau đó khi phà hơi ra, lão lại nói “Okê, giờ xong một thằng rồi, ta lại chơi tiếp thằng khác. Ai nữa nhỉ? À, Nas.” Sự khinh thường hai huyền thoại New York đến xúc phạm tột cùng (dám chấp cả hai trong 1 track!) của Jay-Z khiến rap fan phải run lên vì tức.(Sau này 50 CENT cũng từng diss cả bờ Đông trong The Massacre, nhưng đó là để PR album, nên không “biểu tượng” như “Takeover”.) Tất nhiên sau đó Jay-Z bị knock out bởi Nas, nhưng, như phía trên tôi đã nói, đó là mục tiêu, mà còn “chấp” cả hai! Lyrics của “Ether” cũng thuộc hàng đưa đối thủ lên bàn thờ, nhưng nếu “Takeover” cũng được cho cùng 104 bars để diss Nas, thì liệu ai sẽ thắng? Tất nhiên nếu chỉ là “nếu”, nhưng cũng đáng để mọi người ngẫm nghĩ chứ nhỉ?
Thứ biểu tượng nhất của “Ether” chính là sự trỗi dậy không ai ngờ tới của Nas. Từ vị trí bị lãng quên trong Hip Hop, Nas trở lại và hạ gục ông trùm Jay-Z theo cách không thể bất ngờ hơn. Nhưng khi xét về phần nghe, thì chúng ta làm sao có thể mang câu chuyện ấy vào được? Chỉ còn beat, lyrics, voice và flow.
Như phía trên, tôi đã dẫn chứng được 2 yếu tố beat “Takeover” hay hơn, và việc so lyrics cũng không công bằng cho Jay, chỉ còn voice và flow, tôi nghĩ cả 2 ngang ngửa nhau phần này, nhưng chắc anh em tai nghe nhạc mỗi người sẽ có ý kiến mỗi khác. Hoàn toàn công bằng và không một chiều, tôi không dìm Nas hay bảo “Ether” tệ nhé. Mọi người có quan điểm dẫn chứng lập luận cứ comment thoải mái, tôi sẵn sàng lắng nghe.
- Kết luận :
“Ether” thắng cuộc beef, nhưng sau gần 20 năm nhìn lại thì “Takeover” vẫn có sức nặng, vẫn là bài diss mang lại nhiều giá trị nghệ thuật, thọ tốt như vang Cabernet và mang tính biểu tượng. Nas won the battle, Jay won the war.
