Big L, là một emcee nổi lên từ một trong những cái nôi của HipHop, ‘Harlem’ – New York. Khoảng thời gian đầu, anh chỉ được biết đến bởi những người bên trong cộng đồng Underground với những màn freestyle bá đạo. Về sau này, với khả năng thiên phú, L dần được công nhận và tôn trọng bởi mọi người, từ trong và ngoài cộng đồng HipHop.
Dòng flows vô nhiễm của Big L chính là một phần khiến anh luôn được nhắc đến trong mọi cuộc tranh cãi rằng “ai là rapper giỏi nhất từng sống”. Nếu có thể, tôi nghĩ về ‘kỹ năng’ Big L có thể sánh ngang hàng, hoặc có thể là hơn những huyền thoại như Biggie, Tupac, hay Eminem, nhưng đáng tiếc là L đã bị giết trước khi thế giới nếm trải nhiều mùi vị hơn từ anh ấy.
Thậm chí một trong những rapper/emcee như Jay Z aka The Master of All Flows cũng đã nói về Big L: “Anh ta là một nghệ sĩ rất tài năng, người có khả năng tạo nên những ca khúc hơn cả tuyệt vời”. Và Nas aka God’s Son cũng từng phải chia sẻ về sự sợ hãi của mình khi lần đầu tiên nghe L: “Tôi sợ đến chết khiếp, nếu thật sự có cạnh tranh với anh ta chắc có lẽ rất khó khăn với tôi”
Nhưng có một sự thật, lúc còn sinh thời Big L chỉ cho lên kệ duy nhất một album là “Lifestylez ov da Poor & Dangerous” vào năm 1995 trước khi anh bị sát hại tại quê nhà Harlem. Tuy nhiên, phải đến một thời gian sau đó quản lý của L đã cho phát hành một số album sau cái chết của anh, chủ yếu là các bản nhạc mà anh từng thu trước đó mà chưa được phát hành. Dù là ít ỏi, nhưng những sản phẩm của anh cũng đã có thể khiến Big L được nhắc tên như một huyền thoại của Rap Game, những di sản mà anh để lại có lẽ chẳng một ai có thể chạm tới được và Big L sẽ luôn được coi là một trong những MC giỏi nhất từng cầm mic.
Nếu bạn muốn mô phỏng kỹ năng, phong cách của ai đó, thì tôi nghĩ Big L không phải là một lựa chọn tồi. Để có thể biết đầy đủ về cách làm nhạc của L, bạn phải nghiên cứu và tìm nghe một ca khúc đã làm nên tên tuổi của ông ấy. Nó sẽ hoạt động như một cuốn sách mở, trong đó Big L sẽ cho mọi người thấy được một loạt các sơ đồ vần điệu, cấu trúc bài hát, …. Và ca khúc sau đây sẽ cho mọi người thấy rõ về cách dụng vần mà L thường xử dụng. Đó sẽ là nơi anh ta phô diễn kỹ năng đọc rap của mình. Đầu tiên có lẽ tôi sẽ chọn một số line trong verse thứ 2 trong “Put It On”. Theo tôi cảm nhận, phong cách của Big L thường là sự kết hợp từ việc ghép vần, chơi chữ và đọc rap nhanh (theo tôi là thế). Trong các câu thơ của anh ấy, bạn có thể thấy rõ L rất thường xuyên gieo nhiều cặp vần kép trong cùng một line. (Mọi thứ L làm thường là xoay quanh kỹ thuật này)
Với câu đầu tiên. Money v Honey, Getter v Hitter.Và khi nhìn vào tổng thể thì Money Getter v Honey Hitter. Đó là cách ghép vần của L, nhưng đó vẫn chưa phải là tất cả, câu trên chỉ là một ví dụ đơn giản và dễ hiểu nhất mà thôi
Tiếp theo tôi sẽ đưa ra một ví dụ rõ ràng hơn cho các bạn. Trong câu đầu chúng ta sẽ có Benz v Skinz. Nhưng L không dừng lại ở đây. Ở câu tiếp theo anh vẫn chơi vần ghép đồng âm với câu trên, nhưng lần này anh ghép tận ba nhóm vần là Get End, Commit Sins và Sick Friends (Khi một rapper/nghệ sĩ đặt vần trong vần, lợi dụng hiện tượng đồng âm, đa nghĩa, … trong ngôn ngữ nhằm gây một tác dụng nhất định. Kỹ thuật này sẽ được gọi là chơi chữ)
Còn phần về đọc rap nhanh (fast flow). Sau khi L nói “I Flow”, một loạt các từ tiếp theo được đọc một cách rất nhanh, vần điệu của anh ta sẽ bắt đầu từ nhịp thứ 2 của bar thứ nhất và kết thúc ở nhịp 4 của bar thứ hai. Tuy nhiên nếu để ý kỷ hơn, ở những từ đầu tiên L đã nhấn mạnh Flows v So v Shows, nhưng sau đó đột nhiên anh thay đổi một loạt vần điệu của mình thành Clever To Miss v Competitors Pissed v Better Than This. Điều này có vẻ hơi điên, nhưng đó là cách ghép vần theo phong cách chơi chữ, được thực hiện với kỹ thuật đọc nhanh.
Không chỉ bấy nhiêu đó, Big L còn được biết đến là một emcee cực kỳ thành thạo trong việc sử dụng punchline, một cách chơi chữ mang nhiều trọng lượng hơn, nó thể hiện phong cách của người sử dụng và thật khó… để nghĩ về nó. Anh ta thậm chí còn được mọi người trong cộng đồng xưng tụng là “King of Punchline”. Tại đây tôi sẽ đưa ra một vài trích dẫn được nhiều người hâm mộ nhắc đến nhất. Như ca khúc trên, “Put it On” có câu:
“Cause I’m a money getter, also a honey hitter
You think you nice as me? Haha, you’s a funny nigga”
Vì tao là dân chơi kiếm tiền và là lãng tử với các em gái
Mày nghĩ mày bằng được tao? Hài vãi con ạ
Hay với “98 freestyle”, L cũng có một số câu khá là đau như:
“Fucking punk you ain’t a leader, nobody followed you, you was never shit your mother should’ve swallowed you…”
Mày đéo phải lãnh đạo, đéo ai theo mày, trong lúc làm tình đáng lý mẹ mày phải nuốt đống tinh đẻ ra mày mới đúng
Cũng trong “98 freestyle”
“Take that suit off, before I shoot off, and tear your roof off, leave your clothes bloody-red like the nose of Rudolph”
(Cởi đồ ra, trước khi tao bắn mày, và phá tan nhà cửa của mày, bắn cho bộ đồ mày đầy máu như mũi con tuần lộc Rudolph)
Bên cạnh đó, Big L còn là một emcee nổi tiếng với vốn từ vựng “cực kỳ” phong phú trong việc vận dụng các mẫu slang (tiếng lóng). Ở đây ta có một số câu được nhiều người nhắc đến nhất, như:
“I wasn’t POOR, I was P-O, couldn’t afford the O-R”
Tao NGHÈO đến nỗi tao chỉ “NGH”, không có đủ tiền để mua chữ “ÈO”
Trong thuật ngữ tiếng lóng bạn sẽ dễ dàng tìm thấy một số từ được rút ngắn. Chẳng hạn như DOOR = DO, POOR = PO. Và ở đây, ý Big L nói rằng anh ta quá kém để phát âm chính xác từ NGHÈO (poor), kém ở đây là kém về học thức, chữ nghĩa. Vì thông thường ở các khu vực ghetto, nghèo đói, người dân không có được một nền giáo dục tốt.
Nhưng có một điều trớ trêu khi Big L từng chia sẻ rằng mình không thể phát âm chính xác từ này, trong khi nhiều người hâm mộ, lẫn giới phê bình đều đã chứng minh anh là một người cực kỳ có kiến thức về từ ngữ, ngữ pháp. Vì vậy theo như trong reddit mọi người đã quả quyết ở đây Big L cố tình phát âm vậy…. như một cách mỉa mai. Theo như một số nhà phân tích khác, họ cho rằng câu trên ý của L là: Với 2 từ là PO / OR: Po có nghĩa là NGHÈO theo tiếng lóng, còn OR họ cho rằng đây là viết tắt của “Operating Room” (Phòng phẩu thuật), như kiểu L nghèo đến độ không có tiền để chữa bệnh. Hay trong tiếng Pháp, OR là Vàng, nên “có thể” việc giãi bày nghèo không mua nổi vàng cũng có ý nghĩa
Tiếp theo là một câu trong ca khúc “Ebonics”, và line sau đây có thể sẽ hơi tối nghĩa vì bài nhạc này được Big L viết nên như một cuốn điển nhằm giải nghĩa tiếng lóng từ đường phố, lẫn trong rap
“A razor blade is an ox”
Dao lam là những con bò
Tối nghĩa quá nhỉ. Dịch thô là vậy, tôi sẽ giải thích ngay đây. Theo google thì ‘OX’ ở đây là từ viết tắt của ‘box cutter’ (dao cạo), và cũng là ‘oxen’ (con bò). Ở đây ý của Big L là con bò cày ruộng, những thửa ruộng được chia thành từng luống đất dài. Và không phải tự nhiên L lại nói thế, những mãnh ruộng được con bò cày tạo ra những đường thẳng tắp như đường chia cocaine. Đây là một slang chỉ dân bay đang chia ke
Tiếp đến lại là một bar khá là nhức đầu từ Big L:
“A TEC-9 is my utensil
Fillin’ niggas with so much lead they can use they dick for a pencil
I’m known for snatchin’ purses and bombin’ churches
I get more pussy by accident than most niggas get on purpose
I got drug spots from New Your to Canada
Cause Big L be fuckin with more keys than a janitor”
Khẩu Tec-9 là công cụ
Chất chì trong mấy thằng ních gờ nhiều đến nỗi có thể dùng trym làm bút chì
Tao được biết là một thằng giật túi xách và đánh boom nhà thờ
Gái thì tự nhảy vào tao còn hơn mấy thằng cố tán
Hàng của tao phân phối từ New York cho đến Canada
Nếu mày muốn ma túy thì lúc nào cũng có cửa vì tao có nhiều chìa hơn lão gác cổng
Bar trên được trích từ single “Da Graveyard”, một ca khúc xuất hiện trong album đầu tay của L, “Lifestylez ov da Poor & Dangerous”, có sự góp giọng của các tay to mặt lớn như Jay-Z, Lord Finesse, Y.U và đương nhiên là phải có Big L. Thật sự trong bài này verse của ai cũng hay, nhưng đặc biệt nhất vẫn là “King of Punchline” của chúng ta. Với phần của mình, anh đã diễn tả độ ngông, độ chơi của một tay buôn thuốc chính hiệu. Tôi xin được trích dẫn một trong những line hay nhất của Big LỞ những câu này ta có thể cảm nhận độ máu của Big L, và cả kỹ năng khá là quái vật của ổng.
L đã dùng từ đồng âm là CHÌ (Lead), đạn được làm bằng CHÌ (Lead), và than trong cây bút chì (Pencil) cũng là chì (Lead). Khẩu Tec-9 là “Công cụ” (utensil) vần với “Bút chì” (pencil), ý những câu này là chỉ độ máu của dân da đen, muốn chơi tới đâu thì chơi tới đó, súng thì luôn trong quần, đạn mà tụi tao bắn ra không bao giờ cạn. Mà đạn ở đây bạn còn có thể hiểu là đạn “của nam giới” (dick for a pencil)
Hai câu tiếp cũng vần vèo cả tá, nhưng ý cũng chỉ độ giang hồ của Big L, và cả sự thành công mà anh có được, chỉ cần như vậy thôi mà gái bu tới tấp. Tôi xin lướt qua câu này, để đến câu tiếp theo: “I got drug spots from New York to Canada / Cause Big L be fuckin’ with more keys than a janitor”, đây lại là một câu punchline từ rapper đến từ Harlem, nếu để so sánh punchline thì theo tôi nó cũng giống như một trận boxing, cú trước không tung thật sự toàn lực để dẫn dụ đối thủ, phát tiếp theo sẽ là cú quyết định. Ở câu này L đã cố tạo ra sự liên quan của mình đến ma túy, với từ đồng âm (lợi dụng các từ có âm giống nhau tạo ra nghĩa mới). Chìa khóa (key) = Ki = Kilôgam “cocaine”. Chìa khóa (key =ki) của tao còn nhiều hơn Người Gác Cổng (Janitor). Với line này Big L đang tự hào về đế chế ma túy do mình sở hữu, với lượng cocaine cực nhiều, nhiều còn hơn chùm chìa khóa của những người gác cổng (theo Genius.com)
Vâng đến đây thôi nhé, bài viết này là một một trong những thứ tôi tìm hiểu và biết về flow, skill…. của Big L. Có thể bài viết này sẽ có phần khách quan, không gì quá đặc biệt, nhưng đó là những gì tôi muốn chia sẻ đến mọi người. Chúc mọi người có thể tìm được một thứ gì đó từ bài viết này.
Rest in Peace – Big L aka ‘King of Punchline’
