Liệu các bạn có bao giờ vô tình nghe được âm thanh từ một thứ nhạc cụ nào đó, hoặc lyrics của một ca khúc bất kỳ, và nó có thể sẽ khiến gai óc của bạn phải dựng đứng lên chưa? Một cảm giác mà ở đây tôi sẽ gọi là ‘tiếng sét ái tình’, thứ đã khiến cho con tim tôi trật nhịp. Từ cách đi flow mượt mà của Biggie Small trong ‘Hypnotize’, những cú knock out mạnh mẽ thót tim người nghe từ ‘Put It On’ của Big L …. Hay thứ tôi muốn nhắc đến trong bài viết này chính là tiếng guitar réo rắc từ ca khúc ‘Bombs over Baghdad’ của bộ đôi Outkast. Thật sự mà nói, ca khúc trên đã khiến tôi không thể làm chủ cơ thể mình, đầu gật theo từng nhịp trống, mắt dõi theo dòng lyrics và miệng thì cố gắng đọc theo họ. Lúc đó tôi chỉ nghĩ là, wow, liệu khi đứng dưới sân khấu xem Outkast biểu diễn trực tiếp thì sẽ như thế nào?
Đó sẽ là một khoảng khắc tuyệt vời, và nó khiến tôi phải nhắc nhở mọi người rằng Andre 3000 và Big Boi là những nghệ sĩ tuyệt vời như thế nào – Theo cách của họ, họ có thể khiến những tác phẩm của mình trở thành một sản phẩm rất riêng biệt.
Vậy vì sao tôi cần phải nhắc nhở các bạn? Ở thời điểm hiện nay, dạo quanh các diễn đàn, mạng xã hội tôi có thể trông thấy rất nhiều bình luận nói rằng cách đi flow Big Boi quá tệ, hay 3K chỉ đơn giản là một ‘ca sĩ’ nhạc pop.
Nếu mọi người biết về Southern Hip-Hop (Hip Hop miền Nam), bạn chắc chắn sẽ biết rằng nơi đó là một ‘buổi tiệc muộn’, vì đến cuối thập niên 80 – đầu thập niên 90, các thành phố ở phía Nam mới bắt đầu xuất hiện trên bản đồ HipHop, và ở đây, các nghệ sĩ đầu tiên như The Geto Boys là người đầu tiên từ miền Nam được mọi người biến đến. Houston trở thành tâm điểm của Southern HipHop, và dần dà sau đó các bang như Florida, Texas hay Tennessee cũng bắt đầu tạo được tiếng vang cho mình với thành công từ những đội nhóm như 2 Live Crew, UGK và 8 Ball & MJG. Đó là khi nhạc Rap/HipHop đang dần bảo hòa, khoảng giữa thập niên 90, một lần nữa miền Nam lại trở mình, Atlanta trở thành tâm điểm mới của Southern HipHop, và OutKast chính là bộ đôi nghệ sĩ miền Nam đầu tiên đạt doanh thu bán album ngang ngửa với East/Westcoast (Đông-Tây) đang thống trị
New York và Los Angeles đã bóp nghẹt cái thể loại này từ rất lâu, mỗi vùng miền đã tự mài giũa cho mình thứ âm thanh độc đáo của riêng họ liên tục, liên tục trong nhiều năm. Và chính lúc ấy, buổi bình minh của thiên niên kỷ, Atlanta bắt đầu nổi lên như một nơi sản sinh các siêu cường mới. Với 3 Stacks và Big Boi, OutKast đã tạo nên một con đường mòn, và chẳng bao lâu nó đã trở thành tâm điểm, xu hướng cho đến tận ngày nay.
Đó là vào năm 1995, một thời khắc mang tính lịch sử của Hip-Hop. Tại lễ trao giải của The Source, như thường lệ, các nghệ sĩ từ các hãng đĩa nổi tiếng từ hai bờ Eastcoast và Westcoast đều là những thế lực vô cùng mạnh mẽ, họ xâu xé nhau hầu hết các giải thưởng. Như Suge Knight, ông ta cà khịa thẳng mặt CEO của Bad Boy là Puff Daddy khi nói thẳng trước mọi người rằng: “Nếu muốn nổi tiếng, muốn trở thành ngôi sao mà không phải bị nhà điều hành sản xuất nhảy múa trong các video của tụi bây thì hãy đến với Death Row”
Bỏ qua cái vấn đề cà khịa muôn thuở này của hai bờ Đông Tây. Khi các nghệ sĩ đang chuẩn bị cho giải thưởng tiếp theo, hầu hết tất cả mọi người trong khán phòng đều cực kỳ bất ngờ khi cái tên Outkast được xướng lên, họ đã được vinh danh với giải thưởng “Nghệ sĩ mới xuất sắc nhất”. Cũng lúc đó, dưới khán đài đám đông la ó ‘BOOoo BOOO’ tỏ vẻ không phục trước giải thưởng này của một bộ đôi hát rap có xuất thân từ miền Nam. Ngay lúc đó, 3Stacks đã dõng dạc tuyên bố trên mic:
“Tôi đã quá mệt mỏi về những con người bảo thủ và không có đầu óc không cởi mở rồi, kể cả chúng tôi có thêm bao nhiêu nhạc đi chăng nữa thì các người cũng không muốn nghe. Nhưng để tôi nói cho mà nghe nè, The South got something to say! that’s all I got to say”
Vâng, Vào thời điểm mà mọi người đang khao khát điều gì đó mới mẻ và thú vị, OutKast đã làm được điều đó. Nếu không có OutKast rực sáng con đường này, ai biết được có bao nhiêu rapper, producer tài năng đến từ miền Nam vẫn đang lạc lõng, bị che mờ vì họ không phù hợp với những samples từ Bờ Đông hoặc Bờ Tây. Họ có thể đã không phát minh ra ATL sound, nhưng họ chắc chắn đã đưa nó lên một cái tầm khác. Thậm chí họ đã chứng minh rằng, mình có thể tồn tại bên ngoài những vòng tròn do Diddy hay Dre đang tạo nên mà vẫn tạo ra những kỷ lục có thể làm say đắm trái tim người hâm mộ. Như những thủy thủ người Vikings, họ là những chiến binh, những con người đi chinh phục thế giới này. Và với con thuyền Outkast, Andree là bánh lái, còn Big Boi là chiếc neo vững chãi, cả hai đã khéo léo cùng nhau vượt qua tất cả những cơn sóng lớn để rồi tìm ra cho mình những vùng đất mới.
Đầu tiên ta sẽ nói về chiếc bánh lái uyển chuyển 3 Stacks aka Andre 3000, anh là một rapper, nhưng đôi khi cảm giác anh cũng như một ca sĩ, với phong thái vô cùng kì lạ có thể khiến bất kỳ ai rợn tóc gáy. 3K là một nhà phát minh, một tiến sĩ thiên tài, anh luôn thử nghiệm để tìm đến cái mới, anh nghệ đến mức đôi khi điều này khiến nhiều người nghĩ rằng việc một rapper vừa rap lại vừa hát nó cực kỳ ‘khó ngửi’, họ nghĩ rằng anh đang rời xa HipHop. Như ca khúc ‘Hey Ya’, nó được ra đời như một sự mạo hiểm vô cùng, rất nhiều người đã từng ngăn cản anh vì họ sợ nó đập chết tên tuổi 3k. Nhưng với tôi thì đó là một điều sai lầm, hay nói đúng hơn là hơi ngu ngốc. HipHop từ những ngày đầu được sinh ra thì bản thân nó đã là một cuộc ‘thử nghiệm’ rồi, mỗi nghệ sĩ nên có một thứ gì đó khác biệt. Và với 3 Stacks, anh dường như chối bỏ việc phải bị kìm hãm trong giới hạn ban đầu của HipHop, anh đã pha trộn rất nhiều các thể loại khác nhau từ rock, r & b, funk, soul, … để rồi tạo ra một màu sắc mới cho rap game này. Với tất cả sự tôn trọng dành cho Andree, dù chỉ là thử nghiệm, nhưng anh đã có thể tạo ra cho thế hệ sau một cái khung, một bàn đạp… mà tôi nghĩ đến ngày nay khó ai có thể bắt kịp được anh ấy.
Còn Big Boi thì ngược lại, anh không lèo lái uyển chuyển, hay nổi bật được như 3 Stacks. Nhưng anh lại chính là chiếc neo vững chãi, người nâng tầm cho 3K. Nhưng chúng ta cũng không thể phủ nhận khả năng của Boi, với phong thái của một tay chơi, một nghệ sĩ tuyệt hảo luôn đứng vững trên cái ‘tấn võ’ của một rapper thuộc về real hip-hop. Như lời ca khúc “2 Dope Boyz In The Cadillac”:
“Uh, as I sit in my b-boy stance
With flip-flops and socks, and sweatpants
I finna enhance your brains, check it out…”
(Để tao đứng theo kiểu bboy
Với đôi dép lê và vớ, quần thể thao
Để rồi sẽ mở mang kiến thức cho mày)
Big Boi – “2 Dope Boyz In The Cadillac”
Với câu trên, Big Boi muốn nói “anh so sánh mình như thầy giáo, và thì thay vì kiến thức sách vở thì ở đây anh muốn nói tới thứ kiến thức đường phố”. Chỉ bấy nhiêu đó thôi cũng đã có thể nói lên tính cách con người của Boi. Và đó chính là một sự cân bằng vô cùng tinh tế giữa hai người bọn họ, và nó nhanh chóng trở thành vũ khí bí mật của bộ đôi này.
À mà gượm đã, “người nâng tầm cho Andree 3000” à. Nghe thì có vẻ như tôi hơi hạ thấp Boi nhỉ? Thật sự thì khi đứng cạnh một nghệ sĩ tinh tế như Andree thì rất khó để ai có thể tỏa sáng được, và hơn hết khi nói về Boi thì tôi chắc chắc một tỷ phần trăm là từ ‘tinh tế’ không bao giờ xuất hiện trong đầu bạn khi nghĩ về anh ấy. Nhưng nếu nhìn sâu hơn một tý, về mảng gieo vần và lyrical thì đôi khi Boi vẫn có phần nhỉnh hơn cả 3K. Thế cho nên nếu xét trên 1 góc nhìn, thì 3k sẽ toả sáng hơn vì anh ta hấp dẫn hơn theo cách rất ‘nghệ’, nhưng nếu nhìn vào lyrics Big Boi thì phải công nhận một điều, anh thực sự là một trong những GOAT của thời đại
Nếu mọi ngườimuốn thấy rõ hơn về những điều tôi đang nói phía trên thì các bạn thử nghe qua những ca khúc như “Southernplayalisticadillacmuzik”, “ATLiens”, hay “Aquemini”. Chúng là những ca khúc chủ đề trong ba album đầu tay của họ, tất cả đều là những tác phẩm kinh điển và Big luôn là người đề ba! Anh ta là người bắt đầu mọi thứ ở đó, Boi dụ dỗ, mê hoặc người nghe vào bài hát để chuẩn bị đôi tai khi Andre 3000 bắt đầu cầm mic. Đó là một phần ma thuật của họ, Big Boi luôn tạo một môi trường tuyệt vời để giúp cho 3K đã tỏa sáng nay càng tỏa sáng hơn. Đối với một số người, đó sẽ là một chiến công đáng ngưỡng mộ nhưng với những người khác thì anh thật tẻ nhạt, và tôi cũng hiểu điều đó.
Có quá nhiều khoảnh khắc được tạo nên từ bộ đôi này, từ live và cả trong studio. Từ mainstream, cho đến nghệ thuật và những ảnh hưởng của họ, OutKast xứng đáng để được coi là một trong những nhóm nhạc tuyệt vời nhất từ trước đến nay. Họ đã đưa Southern Hip-Hop vào cuộc chơi lớn hơn của thể loại và khiến công chúng và giới phê bình phải trầm trồ với sự sáng tạo của họ
“Outkast những con người sinh ra để chinh phục thế giới”
, bạn chắc chắn sẽ biết rằng nơi đó là một 'buổi tiệc muộn', vì đến cuối thập niên 80 - đầu thập niên 90, các thành phố ở phía Nam mới bắt đầu xuất hiện trên bản đồ HipHop){kind=link}