Socrates, bố già của triết học Hy Lạp cổ đại, người thầy đã dạy cho Plato và Aristotle, những người sau này đã trở thành cố vấn cho cả Alexander Đại Đế.
Tuy nhiên, mặc dù là một biểu tượng cho triết học thế giới, tuy nhiên bản thân Socrates vẫn chưa bao giờ viết bất cứ thứ gì để lại cho nhân loại. Nhưng tất cả tư tưởng của ông ta đã trở nên cực kỳ sống động thông qua các tác phẩm của những học trò của mình.
Nổi bật nhất là Plato, với “The Republic”. Một tác phẩm ảnh hưởng nhất thế giới về triết học, lý thuyết chính trị, và cả về mặt trí tuệ
Dưới ngòi bút của Plato, tại đây ông viết về những cuộc đối thoại kỳ lạ của Socrates với những người dân Athen. Khi ông ấy đang cố tìm kiếm một định nghĩa thực sự cho thuật ngữ “đạo đức”, và liệu ý nghĩa của công lý, những người công chính có thật sự sẽ hạnh phúc hơn những kẻ đang tạo sự bất công cho xã hội này hay không? Và trong quá trình làm như vậy, Socrates đã hình dung ra một “cộng đồng hoàn hảo”, nơi mà ông ấy đã sử dụng như một phép ẩn dụ cho tâm trí trong mỗi con người.
Mọi việc nghe có vẻ rắc rối hơn rồi đấy. Thế này nhé.
Theo định nghĩa của tôi. Khi một triết gia nhìn vào thế giới, thì cảm quan xung quanh họ, mỗi góc nhìn của họ sẽ theo một cách hoàn toàn khác so với chúng ta. Tuy nhiên, thách thức thực sự ở đây không thực sự là cái nhìn đó, quan điểm đó sẽ như thế nào? Mà chính là cách họ thành công trong việc “truyền đạt” quan điểm đó với những người muốn tìm hiểu về nó
Một minh chứng cho sự khó nhằn trong quá trình này là đôi khi sẽ có thể mất nhiều năm, nhiều thế hệ hoặc thậm chí hàng thiên niên kỷ để một quan điểm triết học có thể đi sâu vào văn hóa được bắt đầu từ một người có tầm nhìn/tư duy khác lạ. Để đến một lúc nào đó, chính những câu nói này/hình ảnh đó có thể tiến vào sâu hơn vào tiềm thức của một số ít các môn đồ triết gia, và cuối cùng trở thành xu hướng, một cách vận hành xã hội
Với Soc, hình ảnh của ông luôn được khắc họa, nhắc đi nhắc lại trong nhiều hình thức nghệ thuật khác nhau qua nhiều đế chế, thời đại. Đến hiện nay, ngay cả Rap/HipHop, với những nghệ sĩ tên tuổi từ oldschool, đến newschool như:
“Cause they were taught that serious poetry would come from Socrates”
– KRS-ONE (HipHop vs Rap)
“So I was cockin pistols, when Kris dropped “My Philosophy”
Dropped outta school with an IQ higher than Socrates”
– Crooked I (Renegade ’04)
“I bomb atomically, Socrates’ philosophies and hypotheses
Can’t define how I be dropping these mockeries”
– Inspectah Deck (Triumph)
“I’m Socrates, but my skin more chocolatey”
– Kanye West (See me now)
“Is Pious pious ’cause God loves pious?
Socrates asked, whose bias do y’all seek?
All for Plato, screech
I’m out here balling, I know y’all hear my sneaks
Jesus was a carpenter, Yeezy laid beats
Hova flow the Holy Ghost, get the hell up out your seats – Preach”
– Jay-z (No Church in the Wild)
“But now I’m Socrates
With philosophies
I’m in my tree house please don’t bother me
And now it’s lookin’ like hella smoke
Under age they lettin’ me pass the velvet rope
And this life getting reckless
Feeling like a lone star, Texas”
– Chiddy Bang (Decline)
Như các bạn đã thấy, ở những line phía trên hầu hết các rapper đều cố so sánh bản thân mình với tư duy vĩ đại của Socrates. Tuy nhiên, với một số rapper thì đôi khi cũng không cần nhắc đích danh ông ấy mà chúng vẫn có thể nghe thấy từng hơi thở của Soc. Qua verse 2 từ single “Why?”. Một bản hit khá khiêm tốn ra mắt vào năm 2004 của Jadakiss, thành viên của The LOX.
“Why do niggas push pounds and powder?
Why did Bush knock down the towers?
Why you around them cowards?
Why Aaliyah have to take that flight?
Why my nigga D ain’t pull out his Ferrari?
Why he take that bike?
Why they gotta open your package and read your mail?
Why they stop lettin’ niggas get degrees in jail?
Why you gotta do 85% of your time?
And why do niggas lie in 85% of they rhymes?
Why a nigga always want what he can’t have?
Why I can’t come through in the pecan Jag?
Why did crack have to hit so hard?
Even though it’s almost over, why niggas can’t get no jobs?
Why they come up with the witness protection?
Why they let the Terminator win the election?
Come on, pay attention!
Why I sell in the stores what you could sell in the streets?
Why I say the hottest shit but be sellin’ the least? why”
– Jadakiss (Why?)
Lyrical content của bài này được đặt ra gần như hoàn toàn một chuỗi các câu hỏi, và chưa được trả lời. Một cấu trúc triết học có thể khiến ta gợi nhớ đến Socrates cha đẻ của Triết học Phương Tây. Bằng cách hỏi những câu hỏi vô lý, khiến người được hỏi vô cùng khó đối thoại, và từ chối cho người hỏi câu trả lời
Vì với Soc, thay vì đưa ra chỉ thị, ông ta tin rằng việc đặt những câu hỏi khó buộc mọi người phải nói rõ suy nghĩ của mình, và trong quá trình này họ sẽ nhận thấy những mâu thuẫn trong lý luận của họ. Soc đã đẩy mọi người ra ngoài ranh giới của sự hiểu biết thông thường về các chủ đề như đạo đức, chính trị, và bản chất của thực tế, ông buộc họ phải thực hiện những bước nhảy vọt triết học của riêng mình bằng một cái nhìn sâu sắc hơn
