More

    Lược sử về tư tưởng triết học phương Đông và Hip Hop

    Lão Tử từng nhận định:

    “Trên thế gian không có thứ gì yếu mềm, linh hoạt như nước, nhưng lại không có thứ mạnh mẽ nào có thể thắng được”.

    Cấp độ biểu tượng hàm chứa trong thủy tính của nước cũng bao la vô hạn như những giọt mầm đổ về đại dương. Nước là một phép ẩn dụ siêu việt, một dạng vật chất bất định, phi giới hạn mà muôn hình vạn trạng của đời được cấu thành nên từ sự tinh giản của nó.

    Lão Tử

    Chiếu theo đó, Hip Hop qua nhiều phiên chuyển giao thế hệ đã hình thành như một thứ thủy khí lưu động, xoáy đảo trong tư tưởng của những tín đồ các loại kiểu hình và thông điệp mọi thể. Nó nhập vào, rồi thoát li khỏi những khuynh hướng thế tục, cuốn phăng vũ trụ bằng những đợt triều cường mang sức công phá mạnh mẽ. Hip Hop bất định hình và tối giản, song không một khía cạnh nào của văn hóa hiện đại là không bị tác động bởi uy lực của nó.

    Để tôi cho các bạn một ví dụ.

    Như liệu trước tình trạng oái oăm khi các lý thuyết căn nguyên từ những tư tưởng phương Đông cổ xưa sẽ bị “ăn bớt”, cắt xén, làm sai lệch vô tội vạ. Từ đó phần lớn giáo lý Phật Giáo, Đạo giáo và Nho giáo đều chủ trương theo hướng “giản lược tối đa” các giáo thuyết phi thực tế từ những tư tưởng đó. Và thay vào đó, triết lý phương Đông được sinh ra đề cao việc tận hưởng những hằng hà bất định của cuộc sống bằng cách cảm thấu sâu sắc những mối tương liên của nó. Không có âm thì không có dương; trên sao, dưới vậy.

    Hip Hop cũng như thế. Nhờ nghệ thuật cô đúc những tư tưởng và thông điệp phức tạp thành những hình thái mạnh mẽ nhất có thể, mà Hip Hop có thể trường tồn mãi với thời gian. Một nghệ sĩ tuyệt vời là người có khả năng bày ra một thứ thế giới quan có thể lay động hoặc thoát li chúng ta khỏi những trải nghiệm vị kỉ của mình chỉ với không hơn 16 đến 32 bars.

    Những điểm tương đồng tôi đang nêu ra không chỉ đơn thuần là sự trùng hợp. Tư tưởng phương Đông đã tác động lên Hip Hop ngay từ những buổi sơ khai, theo thời gian, thứ lăng kính có một không hai ấy hợp thể cùng những chất vấn hiện sinh sâu thẳm nhất trong mỗi chúng ta và được biết đến rộng rãi trong suốt dòng chảy văn hóa.

    Ảnh: Dubspot

    Tôi vẫn nhớ lần đầu tiên nghe “Bring the Ruckus” của Wu-Tang Clan. Khi ấy, tôi ngay lập tức bị mê hoặc bởi những đoạn sample được lấy từ phim chưởng. Mãi sau này khi đã nghiên cứu sâu về Hip Hop, tôi mới ngộ ra rằng võ thuật thật sự chỉ là một phần nhỏ trong những bộ phim ấy. Sâu bên trong nó còn ẩn chứa nhiều câu truyện về các bậc thầy Thiếu Lâm – một môn phái của những võ tăng Phật giáo có ngôi chùa đầu tiên do tu sĩ Ấn Độ Buddhabhadra gây dựng.

    KungFu Thiếu Lâm được đặc trưng bởi hai thành tố, Thiền (tức Phật Môn Thiền Tông) và Quyền – võ thuật Thiếu Lâm. Tương tự như “Âm Dương đồng nhất lý”, thì thiền là chủ của võ, tức võ là biểu hiện của thiền, thiền là bản chất tinh thần của võ, Thiền Võ đồng nguyên, Thiền Quyền quy nhất. (tham khảo từ page Môn phái Thiếu Lâm Kung-fu Việt Nam)

    Thập Bát Đồng Nhân Trận của Thiếu Lâm

    Ở phía trên, nếu Wu-tang Clan là đại diện cho tư tưởng hệ phương Đông trong Hip Hop, thì tư tưởng Tam Giáo Đồng Nguyên ( gồm Phật giáo, Đạo giáo và Nho giáo) cũng xuất hiện trong lời nhạc của N.W.A hay A Tribe Called Quest.

    Khổng – Lão – Thích

    “I’m expressing with my full capabilities / And now I’m livin’ in correctional facilities / Cause some don’t agree with how I do this / I get straight, meditate like a Buddhist” – N.W.A, “Express Yourself”

    (Tao mà vào việc thì chỉ có đẹp vl

    Thế mà giờ lại phải chôn xác trong trại cải tạo

    Chỉ vì có mấy thằng đéo vừa mắt cách làm của tao

    Nhưng tâm tao bất biến, tọa thiền như một Phật tử.)

    Gần hơn nữa, các tham chiếu tư tưởng Đông phương đã tăng lên theo cấp số nhân với hầu hết xu thế dựa trên các nguyên lý chánh niệm, sự uyển chuyển và giác ngộ. Đơn cử, Joey Bada$$ cùng với tổ đội của mình – Beast Coast đã tạo ra thứ âm nhạc với vô vàn ý tưởng liên quan đến con mắt thứ ba (một ý niệm được thể hiện trong cả hệ thống tín ngưỡng đạo Hindu và Thiền tông), nghi thức xuất hồn và thiền định.

    Một dẫn chứng khác, ở các nghệ sĩ từ Kendrick Lamar đến KAYTRANADA, sự góp nhặt các giáo lý cốt lõi trong tư tưởng phương Đông cũng được thể hiện hoặc trực tiếp trong lyrics hoặc thông qua các chủ đề bao quát trong âm nhạc của họ.

    “I don’t contemplate, I meditate then off your fucking head” – Kendrick Lamar, ‘D.N.A.’

    (Tao không ngồi nhìn, tao ngồi thiền, rồi bắn lyrics chết mẹ mày) (tham khảo bản dịch của Quangisonfire)

    “When I be in my own world, the whole world’s forgotten / Meditating in silence besides the loud in my pocket” – J.I.D, ‘LeTrow’

    (Khi tao chìm trong thế giới riêng, vạn vật bị quên lãng. Tịnh tâm thiền định trong những hỗn độn phù phiếm.)

    Sự tinh lược của Tam giáo dường như ẩn chứa một mối tương giao với văn hóa Hip Hop, và điều đó cũng không có gì quá ngạc nhiên. Cốt lõi của Hip Hop là tính trần trụi, nó là một nền văn hóa không diêm dúa. Tư tưởng phương Đông đã gạt phăng tầng sa mịt mờ của khúc mắc hiện sinh vô nghĩa mà thay vào đó, nó nhấn mạnh một sự thật duy nhất, một sự thống nhất trong tính hai mặt của cuộc sống – thứ vẫn luôn khiến con người ta loay hoay, ngụp lặn trong nỗi hoang mang để kiếm tìm lời giải đáp.

    Hip Hop vẫn luôn là một sự giao thoa bất tận của các ảnh hưởng – từ reggae, funk, disco, cho đến blues. Tất cả những phong cách này vừa tồn tại riêng biệt vừa hợp thể để cấu thành nên một làn sóng văn hóa âm nhạc siêu việt không ngừng tác động lên cuộc sống thường nhật. Hệ tư tưởng phương Đông đã hợp nhất với tính trung thực vốn có của Hip Hop để củng cố hơn nữa một nền tảng vốn đã vững chắc.

    Ảnh: ATL Vibe

    Khi nào Hip Hop còn có thể hòa trộn cái cũ với cái mới ở nhiều cấp độ khác nhau, thì khi đó tác động của tư tưởng Tam giáo lên chức năng ấy của Hip Hop hãy còn sục sôi qua nhiều thế hệ. Hip Hop biến chuyển, dung hoà khéo léo, nhưng như Lão Tử đã răn về đạo của nước, không thứ gì có thể cản phá nó được.

    Tomura
    Tomura
    Founder of Gangs World

    Bài viết gần đây

    Chủ đề liên quan

    BÌNH LUẬN

    Vui lòng nhập bình luận của bạn
    Vui lòng nhập tên của bạn ở đây