Vì sao những người mới nghe nhạc của J Dilla aka Jay Dee lại cảm thấy nó khó nuốt, không thấy điểm hay.
Hôm nay tôi xin phép phân tích một ít về tính nghệ thuật trong âm nhạc của J Dilla. Hy vọng sau bài này khi các bạn nghe nhạc của J Dilla các bạn hãy mở tâm trí của mình ra và đừng bắt nó theo một khuôn khổ nào cả.
“Jay Dee Change My Mind”
J Dilla aka Jay Dee có tên thật là James Dewitt Yancey (sinh ngày 07 tháng 2 năm 1974 tại Detroit và mất vào ngày 10 tháng 2 năm 2006 tại L.A). Ông là một nhà sản xuất, thu âm và rapper, nổi lên vào giữa những năm 1990 trong cộng đồng Underground ở thành phố Detroit, Michigan, là một trong ba thành viên của Rap Band nổi tiếng có tên là Slum Village. Ông là một trong những nghệ sĩ Hip-Hop có ảnh hưởng nhất trong ngành âm nhạc.
Jay Dee ngoài đời là một người trầm tính nên nhạc của ông cũng trầm như vậy nhưng nó rất là Tinh Tế và nó không gây cảm giác mệt mỏi buồn ngủ cho người nghe. Nhưng lúc cần sôi động Jay Dee cũng làm tốt không kém. Cái cách mà J Dilla chọn sample cho bài nhạc của mình cũng vậy. Ông chọn sample rất fresh, phần lớn J Dilla hay lấy sample từ các dòng nhạc của người da màu như Funk, Soul, Jazz và Blues. Như trong bài “Fall in Love” của Slum Village, J Dilla lấy sample từ bài “Diana in the autumn wind” và một bài sôi động như “The Red” được feat cùng Madlib được lấy sample từ bài “Shine on straight arrow – Cris Williamson”.
Và đây là phần đặc biệt, “Kĩ thuật đánh trống độc nhất vô nhị của J Dilla”. Như đa phần nhạc chúng ta hay nghe thì producer đánh trống theo một vòng nhất định. Còn nhạc của J Dilla thì không. Người ta mới nghe nhạc của J Dilla hay nói đùa là “J Dilla chơi trống như một đứa con nít ba tuổi bị say rượu”, nhưng người ta quên nói đứa trẻ ấy là một thiên tài. Ông ấy biến nghịch lý thành hợp lý. Khi làm một bài nhạc thì ông ấy sử dụng rất nhiều kĩ thuật đánh trống khác nhau. Nên khi mới nghe nhạc của ông thì cảm thấy hình như Beat không hề đúng nhịp. Nhưng ai mà chịu khó để ý kĩ thì sẽ thấy cái hay. Jay Dee, ông ấy thả âm kick và snare khá dày và không theo một cái vòng lặp nào. Lúc đầu thì nghe không hợp lý nhưng quen với style của Jay Dee rồi thì lại thấy ông là một thiên tài. Thả âm kick và snare không trật một nhịp nào cả rất là đúng và sát với nhạc lý. Và nếu ai có thể hình dung được sơ đồ chơi trống của Jay Dee thì thấy ông ấy rất tinh tế khi thả âm kick và snare và chăm chút đến từng tiểu tiết nhỏ nhất trong bài nhạc của mình.
J Dilla cũng là người mang đến thành công cho dòng máy sản xuất beat Akai MPC3000. Hình ảnh J Dilla đứng cùng máy MPC3000 đã thành thương hiệu. Và trở thành huyền thoại khi ai nhắc tới máy MPC3000 thì họ cũng nhắc tới Jay Dee. Với MPC3000 và với bất cứ sample nào đang có trong tay J Dilla đều có thể quất ngay 1 con beat hoàn toàn nóng hổi. Trong sự nghiệp của ông thì ông cũng hợp tác với rất nhiều nghệ sĩ nổi tiếng khác như là “A Tribe Called Quest, De La Soul, Busta Rhymes, Madlib, The Roots, Erykah Badu, Common và The Pharcyde”.
Ông qua đời do mắc một bệnh về máu, thời gian rất nhanh, khi vừa phát hiện bệnh thì một thời gian ngắn sau ông đã qua đời. Trước khi qua đời ba ngày, ông đã kịp cho ra mắt album cuối cùng trong sự nghiệp của mình là “Donuts”. Cái chết bất ngờ của ông là điều mất mát to lớn cho giới Hip Hop, cho đến bây giờ chúng ta vẫn chưa thấy được một producer nào có khả năng chơi trống ngẫu hứng nhưng lại rất logic như Jay Dee.
Rest in Beat.
